Τι είναι ο εκτινασσόμενος δάκτυλος;

Ο εκτινασσόμενος δάκτυλος  (“trigger finger”, ή αλλιώς «δάκτυλο σκανδάλη») είναι μια συχνή πάθηση του χεριού, η οποία επιστημονικά αναφέρεται και ως “στενωτική τενοντοελυτρίτιδα”. Το δάκτυλο πονάει, ειδικά το πρωί, ενώ στα προχωρημένα στάδια βρίσκεται σε κάμψη και δυσκολεύεται να εκταθεί. Μπορεί να αφορά 1 ή περισσότερα δάκτυλα και συνήθως αφορά τον αντίχειρα ή τον παράμεσο, όπως φαίνεται στην εικόνα:

Σε κάθε μας δάκτυλο διαθέτουμε δύο τένοντες (επιφανειακό και εν τω βάθει), οι οποίοι κάνουν την κάμψη και βρίσκονται μέσα σε οστεοϊνώδη έλυτρα, καλύμματα δηλαδή, σαν να είναι σε τούνελ. Τα έλυτρα αυτά όταν φλεγμαίνουν παρουσιάζουν μια πάχυνση, η οποία δυσκολεύει την ομαλή ολίσθηση των τενόντων μέσα στα τούνελ. Συγκεκριμένα, η τενοντοελυτρίτιδα του εν τω βάθει καμπτήρα των δακτύλων προκαλεί δυσκολία διέλευσής του κάτω από την οροφή του τούνελ στην παλάμη (κάτω από το Α1 pulley). Πολλές φορές επίσης μπορεί να ψηλαφάται ένα οζίδιο στην περιοχή (Notta’s node) και μπορεί να συνοδεύεται από μικρορρήξεις του τένοντα.

Επιδημιολογικά η πάθηση αφορά συχνότερα γυναίκες, ηλικίας 40 – 60 ετών, ενώ σχετίζεται και με ορισμένες άλλες νόσους, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης. Να σημειωθεί επίσης ότι παρατηρείται και σε παιδιά και εκεί συνήθως αφορά τον αντίχειρα (trigger thumb), για τα οποία επιλέγεται η χειρουργική απελευθέρωση, αν η πάθηση δεν υποχωρεί και επιμένει μετά τον 1^ο χρόνο της ζωής.

Τέλος, συχνά παρατηρείται σε συνδυασμό με το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα, ενώ μπορεί ακόμα να εμφανιστεί μέσα σε 6 μήνες μετά από το χειρουργείο για το σύνδρομο του καρπιαίου σωλήνα.

Που οφείλεται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος;

Δεν υπάρχει κάποια ακριβής αιτία που να προκαλεί τον εκτινασσόμενο δάκτυλο. Ωστόσο, έχει παρατηρηθεί ότι συχνά συνδυάζεται με τις ακόλουθες καταστάσεις:

• Άλλα σύνδρομα της περιοχής, όπως το σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
• Υποθυρεοειδισμός
• Σακχαρώδης διαβήτης
• Ρευματοειδής αρθρίτιδα
• Ουρική αρθρίτιδα
• Τοπικοί τραυματισμοί, ειδικά σε άτομα που χρησιμοποιούν πολύ τα χέρια τους

Ποια είναι τα συμπτώματα του εκτινασσόμενου δακτύλου;

Στα αρχικά στάδια, ο ασθενής αιτιάται δυσκαμψία («μάγκωμα») στο πάσχον δάκτυλο μετά το πρωινό ξύπνημα, που συνοδεύεται από διαξιφιστικό πόνο, ενώ μετέπειτα παρατηρείται και απότομη αναπήδηση κατά την ενεργητική έκταση του δακτύλου. Ο κίνδυνος που υπάρχει στις χρόνιες περιπτώσεις αφορά την περίπτωση της σταδιακής φθοράς του τένοντα (λόγω των επαναλαμβανόμενων μικρορρήξεων), η οποία μπορεί τελικά να οδηγήσει σε πλήρη ρήξη αυτού, με συνέπεια αδυναμία κάμψης και δραγμού.

Συνήθως λοιπόν τα συμπτώματα του εκτινασσόμενου δακτύλου, περιλαμβάνουν:

• Πόνο στην περιοχή
• Οίδημα
• Αίσθημα παγίδευσης & απελευθέρωσης κατά την κίνηση (το δάκτυλο «μαγκώνει»)
• Δυσκαμψία
• Σκληρία στην περιοχή, ειδικά όταν η κατάσταση γίνει χρόνια

Πως γίνεται η διάγνωση του εκτινασσόμενου δακτύλου;

Η απλή κλινική εξέταση, καθώς και η λήψη ιστορικού από τον ασθενή, αρκούν προκειμένου να γίνει η διάγνωση της πάθησης.

Πως αντιμετωπίζεται ο εκτινασσόμενος δάκτυλος;

Η αντιμετώπιση του εκτινασσόμενου δακτύλου μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική, ανάλογα με το στάδιο της εξέλιξης της πάθησης.

Συντηρητική αντιμετώπιση του εκτινασσόμενου δακτύλου:

Σε αυτό το στάδιο συνίσταται:

• Ξεκούραση της περιοχής
• Χρήση νάρθηκα ακινητοποίησης
• Λήψη αντιφλεγμονώδων φαρμάκων
• Έγχυση αναισθητικού και κορτικοστεροειδούς

Αρχικά λοιπόν μπορεί να επιχειρηθεί η τοπική έγχυση κορτικοστεροειδών, ιδιαίτερα για τις προσφάτου ενάρξεως περιπτώσεις. Αν τα συμπτώματα επιμένουν, ή εγκατασταθεί η παγίδευση του τένοντα με τη χαρακτηριστική εκτίναξη (triggering), τότε συνιστάται η χειρουργική επέμβαση προκειμένου να απελευθερωθεί ο τένοντας που κινεί το δάκτυλο. Αυτή συνίσταται σε διάνοιξη του τούνελ με διατομή της οροφής αυτού (Α1 pulley). Σημασία έχει η χρήση μεγέθυνσης κατά την επέμβαση, ώστε να διαφυλαχθούν τα δακτυλικά νεύρα που πορεύονται εκατέρωθεν του εν τω βάθει τένοντα.

Σημειώνεται εδώ ξανά ότι χρειάζεται να παρεμβαίνουμε εγκαίρως, γιατί διαφορετικά στα παραμελημένα στάδια με μόνιμη καθήλωση του τένοντα και εκτίναξη, υπάρχει σοβαρός κίνδυνος ρήξης του τένοντα, και ο ασθενής πλέον μπαίνει σε μια τελείως διαφορετική οδό αντιμετώπισης με μακρά περίοδο αποθεραπείας και αμφίβολη έκβαση.

Η χειρουργική επέμβαση απαιτεί νοσηλεία ολίγων ωρών και μετά ο ασθενής πηγαίνει σπίτι του:

• Γίνεται με τοπική αναισθησία
• Είναι μικρής διάρκειας
• Ελαχιστοποιείται ο μετεγχειρητικός πόνος
• Δε χρειάζεται ακινητοποίηση του χεριού – γίνεται άμεση κινητοποίηση & χρήση του
• Δε χρειάζεται νοσηλεία στο νοσοκομείο
• Άμεση επιστροφή στις καθημερινές συνήθειες
• Εξαιρετικό λειτουργικό και αισθητικό αποτέλεσμα

Στην εικόνα φαίνεται η μικρή τομή που επιτρέπει την απελευθέρωση του τένοντα και επιτρέπει ένα άριστο κοσμητικό αποτέλεσμα.

Ο Ορθοπαιδικός Χειρουργός Δρ. Γεώργιος Κασιμάτης, διαθέτει μεγάλη εξειδίκευση στην χειρουργική του Άνω Άκρου. Μάλιστα, έχει πιστοποιηθεί  και με το Δίπλωμα της Χειρουργικής Χεριού ως “Fellow of the European Board of Hand Surgery (FEBHS)”, πιστοποίηση που ακόμα και σήμερα κατέχουν ελάχιστοι Έλληνες Ορθοπαιδικοί Χειρουργοί, ενώ είναι και Διεθνές μέλος της Αμερικανικής Εταιρείας Χειρoυργικής Xεριού (American Society for Surgery of the Hand- ASSH).”

Διαβάστε επίσης: Aρθρίτιδα Bασικής Άρθρωσης του Αντίχειρα , Σύνδρομο του Καρπιαίου Σωλήνα