Τροχαντηρίτιδα (πόνος στο πλάι του ισχίου)

Τί είναι η τροχαντηρίτιδα;

Τροχαντηρίτιδα είναι ο χαρακτηριστικός πόνος στο πλάι του ισχίου, λόγω φλεγμονής του ορογόνου θυλάκου, ενός σάκου δηλ. που γεμίζει με υγρό όταν ερεθιστεί. Συναντάται κυρίως σε αθλητές, λόγω των επαναλαμβανόμενων κινήσεων (ειδικά σε δρομείς), καθώς και στις μεγαλύτερες γυναίκες (ειδικά αν είναι υπέρβαρες), λόγω κατασκευής της λεκάνης και δυσκαμψίας των μυών γύρω από το ισχίο.

Ποια είναι τα αίτια της τροχαντηρίτιδας;

Ο μείζων τροχαντήρας είναι μια οστική προεξοχή στην άνω και έξω πλευρά του μηριαίου οστού (έξω επιφάνεια του ισχίου).

Μεταξύ του μείζονα τροχαντήρα και του τένοντα του μείζονα γλουτιαίου μυ βρίσκεται ο ορογόνος θύλακος του τροχαντήρα. Ο θύλακος αυτός είναι ένας μικρός λείος σάκος που περιέχει μια μικρή ποσότητα υγρού, παρεμβάλλεται δε μεταξύ των οστικών προεξοχών και των μαλακών ιστών (μύες, τένοντες), ενεργώντας ως ‘‘μαξιλάρι’’ για τη μείωση της τριβής.

Παρά το γεγονός ότι ο όρος τροχαντηρίτιδα έχει επικρατήσει λόγω ευκολίας, η φλεγμονή δεν εντοπίζεται στον τροχαντήρα, δηλαδή το οστό, αλλά στον ορογόνο θύλακο. Για το λόγο αυτό, η πάθηση ονομάζεται διεθνώς trochanteric bursitis, δηλαδή τροχαντήριος θυλακίτιδα, ή σύνδρομο πόνου του μείζονα τροχαντήρα (greater trochanteric pain syndrome- GTPS).

Ποια είναι τα συμπτώματα της τροχαντηρίτιδας;

Το κύριο σύμπτωμα της τροχαντηρίτιδας είναι ο πόνος στην εξωτερική περιοχή του ισχίου, ο οποίος συνήθως εκτείνεται προς τα κάτω στην εξωτερική επιφάνεια του μηρού. Στα αρχικά στάδια, ο πόνος περιγράφεται συνήθως ως οξύς και έντονος. Αργότερα όμως, μπορεί να γίνει πιο αμβλύς και να εξαπλωθεί σε μια μεγαλύτερη περιοχή του ισχίου.

Συνήθως, ο πόνος είναι χειρότερος τη νύχτα, όταν ο ασθενής ξαπλώνει πάνω στο προσβεβλημένο ισχίο, καθώς και όταν σηκώνεται από μια καρέκλα. Μπορεί επίσης να επιδεινωθεί μετά από παρατεταμένο περπάτημα, ανέβασμα σκαλοπατιών ή καθιστή θέση οκλαδόν.

Ποιοι είναι οι παράγοντες που μπορεί να προκαλέσουν την τροχαντηρίτιδα;

Η τροχαντήρια θυλακίτιδα ισχίου (τροχαντηρίτιδα) μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, αλλά είναι πιο συχνή σε γυναίκες και μεσήλικες ή ηλικιωμένους.

Οι ακόλουθοι παράγοντες έχουν συνδεθεί με την ανάπτυξη τροχαντηρίτιδας:

● Επαναλαμβανόμενες κινήσεις, οι οποίες καταπονούν το ισχίο. Σε αυτές τις κινήσεις περιλαμβάνεται το τρέξιμο, η ανάβαση σκαλοπατιών, η ποδηλασία, καθώς και η ορθοστασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα.

● Τραυματισμός στην περιοχή του ισχίου. Μπορεί να συμβεί μετά από χτύπημα του ισχίου, ή κατάκλιση στη μία πλευρά του σώματος για μεγάλο χρονικό διάστημα.

● Παθήσεις της σπονδυλικής στήλης. Περιλαμβάνουν τη εκφυλιστική σκολίωση, την αρθρίτιδα της οσφυϊκής μοίρας της σπονδυλικής στήλης, καθώς και τη σπονδυλική στένωση.

● Ανισοσκελία. Όταν το ένα πόδι είναι σημαντικά κοντύτερο από το άλλο επηρεάζεται ο τρόπος βάδισης και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ερεθισμό του θυλάκου του ισχίου.

● Αυτοάνοσες ή άλλες παθήσεις: Ρευματοειδής αρθρίτιδα, Ψωριασική αρθρίτιδα, Ουρική αρθρίτιδα, Παθήσεις Θυρεοειδή αδένα.

● Προηγούμενη χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική επέμβαση γύρω από το ισχίο, ή τα προσθετικά εμφυτεύματα μέσα σε αυτό, μπορούν να ερεθίσουν τον θύλακο και να προκαλέσουν θυλακίτιδα.

● Εναποθέσεις ασβεστίου. Μπορούν να αναπτυχθούν μέσα στους τένοντες με τους οποίους προσκολλώνται οι μύες στον τροχαντήρα και να ερεθίσουν το θύλακο, προκαλώντας έτσι χημική φλεγμονή.

Πώς γίνεται η διάγνωση της τροχαντηρίτιδας;

Για τη διάγνωση της τροχαντήριας θυλακίτιδας του ισχίου, ο γιατρός κάνει μια ολοκληρωμένη κλινική εξέταση, εντοπίζοντας την περιοχή του ισχίου που προκαλεί την ενόχληση. Συνήθως ο πόνος είναι οξύς και εκλύεται μετά από πίεση πάνω στο οστό του μηριαίου, στο μείζονα τροχαντήρα. Καμιά φορά μπορεί να χρειαστούν επιπλέον εξετάσεις, όπως ακτινολογικός έλεγχος ή μαγνητική τομογραφία, προκειμένου να αποκλειστούν άλλες καταστάσεις και όταν η θυλακίτιδα επιμένει παρά την ενδεδειγμένη αγωγή.

Θεραπεία τροχαντηρίτιδας

Η αρχική προσέγγιση για τη θεραπεία της τροχαντηρίτιδας είναι κατά κανόνα συντηρητική και δεν περιλαμβάνει χειρουργική επέμβαση.

 

Συντηρητική θεραπεία

Οι περισσότεροι ασθενείς με τροχαντήρια θυλακίτιδα ισχίου μπορούν να αισθανθούν ανακούφιση με απλές αλλαγές στον τρόπο ζωής τους, όπως:

● Αποφυγή των δραστηριοτήτων που επιδεινώνουν τα συμπτώματα, όπως το έντονο τρέξιμο, το ανεβοκατέβασμα σκάλας και η κατάκλιση πάνω στην πάσχουσα περιοχή. Ειδικά για το τελευταίο, όταν κοιμούνται στο πλευρό, συνιστάται να χρησιμοποιούν ένα μαξιλάρι ανάμεσα στα γόνατα. Επίσης, καλύτερα να αποφεύγουν να κάθονται σταυροπόδι με το ένα πόδι πάνω στο άλλο, γιατί αυτή η πρακτική επιδεινώνει τη φλεγμονή.

● Χορήγηση αντιφλεγμονωδών φαρμάκων από το στόμα, με σκοπό την ανακούφιση από τον πόνο και τον έλεγχο της φλεγμονής.

● Έγχυση κορτικοστεροειδών. Η έγχυση κορτικοστεροειδών μαζί με τοπικό αναισθητικό μπορεί επίσης να βοηθήσει στην ανακούφιση των συμπτωμάτων της τροχαντήριας θυλακίτιδας του ισχίου. Αυτή είναι μια απλή και αποτελεσματική θεραπεία που μπορεί να γίνει στο ιατρείο. Περιλαμβάνει μία ένεση στο θύλακο που φλεγμαίνει, η οποία μπορεί να παρέχει προσωρινή ή μόνιμη ανακούφιση. Εάν ο πόνος και η φλεγμονή επιστρέψουν μπορεί να χρειαστεί να ακολουθήσει και άλλη μία ένεση, μετά από ένα διάστημα 7-10 ημερών και γενικά μπορούν να γίνουν μέχρι 3 τέτοιες ενέσεις.

● Χρήση βοηθημάτων στήριξης: βάδιση με μπαστούνι ή πατερίτσες.

● Φυσικοθεραπεία. Οι συνεδρίες φυσικοθεραπείας βοηθούν ιδιαίτερα στην αντιμετώπιση της τροχαντηρίτιδας, τόσο για την ανακούφιση του πόνου, όσο και για την αποκατάσταση της κίνησης. Επίσης, ο ιατρός μπορεί να υποδείξει ασκήσεις που μπορούν να γίνονται σε καθημερινή βάση από τον ίδιο τον ασθενή, προκειμένου να αυξήσει την ευκαμψία και τη δύναμη των μυών του ισχίου.

● Άλλες θεραπείες όπως το τοπικό μασάζ και η εφαρμογή πάγου στο σημείο του πόνου, μπορούν επίσης να είναι αποτελεσματικές.

Χειρουργική θεραπεία

Εξαιρετικά σπάνια απαιτείται χειρουργική επέμβαση για τροχαντήρια θυλακίτιδα ισχίου. Εάν η φλεγμονή και ο οξύς πόνος παραμένουν παρόλο που έχουν δοκιμαστεί όλες οι μη χειρουργικές θεραπείες, ο ιατρός μπορεί να συστήσει χειρουργική επέμβαση και αφαίρεση του θυλάκου. Η αφαίρεση του θυλάκου δεν έχει συνέπειες και το ισχίο και μπορεί να λειτουργήσει κανονικά χωρίς αυτόν.

Μια νεότερη τεχνική αποτελεί η αρθροσκοπική αφαίρεση του θυλάκου αυτού, κυρίως σε αθλητές. Μια μικρή κάμερα (αρθροσκόπιο) τοποθετείται δια μέσου μιας μικρής οπής, έτσι ώστε ο γιατρός να μπορεί να καθοδηγήσει τα χειρουργικά όργανα και να κόψει τον θύλακο, από μια δεύτερη μικρή οπή πάνω από την περιοχή του ισχίου. Η χειρουργική αυτή επέμβαση είναι λιγότερο επεμβατική και η ανάρρωση του ασθενή είναι ταχύτερη και λιγότερο επώδυνη.

Και οι δύο τύποι χειρουργικών επεμβάσεων πραγματοποιούνται ως ημερήσιες νοσηλείες (day cases), οπότε συνήθως δεν απαιτείται διανυκτέρευση στο νοσοκομείο.

Αποκατάσταση

Η περίοδος αποκατάστασης μετά τη χειρουργική επέμβαση είναι σύντομη. Οι περισσότεροι ασθενείς χρησιμοποιούν μπαστούνι ή πατερίτσες για μερικές ημέρες. Ο πόνος από τη χειρουργική επέμβαση συνήθως εξαφανίζεται μετά από τις πρώτες 48 ώρες.

Πρόληψη

Αν και η τροχαντήρια θυλακίτιδα του ισχίου δεν μπορεί πάντα να προληφθεί, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να κάνετε για να αποτρέψετε την επιδείνωση της φλεγμονής.

● Αποφύγετε τις επαναλαμβανόμενες δραστηριότητες που επιβαρύνουν τα ισχία, όπως ήδη αναφέρθηκε

● Χάστε βάρος εάν χρειαστεί.

● Πάρτε ένα σωστά τοποθετημένο ένθεμα παπουτσιού (πάτος στο τακούνι), στην περίπτωση που υπάρχει διαφορά στο μήκος των ποδιών.

● Διατηρήστε την ευκαμψία και τη δύναμη των μυών του ισχίου, μέσα από ένα πρόγραμμα ασκήσεων.