Τι είναι ο «παγωμένος ώμος»;
Ο παγωμένος ώμος είναι μία πάθηση στην οποία ο ασθενής αντιμετωπίζει σοβαρή δυσκινησία στην περιοχή της άρθρωσης του ώμου, λόγω φλεγμονής. Πιο συγκεκριμένα, περιορίζονται όλες οι κινήσεις του ώμου και ο ασθενής πονά, με αποτέλεσμα ο ώμος να μην κινείται («παγωμένος»).
Συχνότερα εμφανίζεται στις γυναίκες, αλλά μπορεί να εμφανιστεί και στα δύο φύλα στις ηλικίες των 40-60 ετών, καθώς και σε ανθρώπους οι οποίοι πάσχουν από σακχαρώδη διαβήτη, ή από παθήσεις του θυροειδούς αδένα.
Που οφείλεται ο παγωμένος ώμος;
Οι αιτίες της πάθησης δεν είναι απολύτως κατανοητές. Ο παγωμένος ώμος μπορεί να εμφανιστεί δίχως αιτία και δίχως να προειδοποιήσει με κάποια ιδιαίτερα σημάδια. Εκτός από τους παράγοντες του σακχάρου και του θυρεοειδούς που αναφέραμε, ο παγωμένος ώμος έχει επίσης παρατηρηθεί σε ασθενείς με καρδιακή νόσο, νόσο Parkinson, καθώς και σε ασθενείς που κράτησαν ακινητοποιημένο τον ώμο τους για μεγάλο χρονικό διάστημα.
Ποια είναι τα συμπτώματα του «παγωμένου ώμου»;
Ο παγωμένος ώμος κάνει την εμφάνισή του σταδιακά, στην αρχή προκαλώντας ελαφρύ πόνο στην περιοχή του δελτοειδούς μυός και εν συνεχεία εντονότερο πόνο και αδυναμία κίνησης του ώμου. Ανάλογα με το στάδιο, υπερέχει άλλοτε ο πόνος και άλλοτε η δυσκολία στις κινήσεις.
Ποια είναι τα Στάδια του «παγωμένου ώμου»;
Ο παγωμένος ώμος έχει τρία στάδια εκδήλωσης, τα οποία διακρίνονται ως εξής:
Στο 1ο στάδιο («διαδικασία παγώματος»), η κίνηση του άκρου προκαλεί έντονο πόνο και η κινητικότητα της άρθρωσης αρχίζει να περιορίζεται. Συνήθως διαρκεί από 1,5 μέχρι 9 μήνες.
Στο 2ο στάδιο («παγωμένος»), ο πόνος αρχίζει να υποχωρεί, αλλά υπάρχει έντονη δυσκαμψία. Η διάρκειά του κυμαίνεται από 4-6 μήνες.
Στο 3ο στάδιο («ξεπάγωμα»), υπάρχει λύση της δυσκαμψίας και επαναφορά σε φυσιολογική κίνηση χωρίς πόνο. Συνήθως διαρκεί από 6 μήνες μέχρι 2 χρόνια.
Πως γίνεται η διάγνωση του παγωμένου ώμου;
Για την ακριβή διάγνωση της πάθησης χρειάζεται καλή λήψη του ιστορικού και κλινική εξέταση. Το χαρακτηριστικό είναι ο περιορισμός όλων των κινήσεων του ώμου, τόσο ενεργητικά, όσο και παθητικά. Ενδεχομένως να χρειαστούν και κάποιες εξετάσεις, κυρίως για τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων που προκαλούν πόνο και δυσκολία στις κινήσεις του ώμου, όπως ακτινογραφίες, υπερηχογράφημα και μαγνητική τομογραφία.
Οι θεραπείες για τον παγωμένο ώμο
Εφόσον πραγματοποιηθούν οι κατάλληλες διαγνωστικές εξετάσεις τότε θα κριθεί ποια θεραπεία είναι κατάλληλη για τον ασθενή. Οι θεραπεία μπορεί να είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική.
Η συντηρητική θεραπεία περιλαμβάνει φαρμακευτική αγωγή, όπως αναφέρεται παρακάτω:
- Μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα, λήψη από το στόμα
- Έγχυση κορτιζόνης μέσα στην άρθρωση του ώμου
- Υδροδιάταση της άρθρωσης του ώμου, δηλ. εισαγωγή μεγάλης ποσότητας φυσιολογικού ορού με σκοπό της διάταση αυτής. Η διαδικασία γίνεται κλειστά, μέσω μιας βελόνας.
Επιπροσθέτως, η συντηρητική θεραπεία εμπεριέχει και φυσιοθεραπεία, καθώς έχει παρατηρηθεί ότι βοηθάει αρκετά στην αντιμετώπιση της πάθησης. Περιλαμβάνει κυρίως ασκήσεις παθητικής διάτασης, δηλ. τεντώματος του θυλάκου της άρθρωσης. Τέτοιες ασκήσεις είναι η παθητική έξω στροφή, η παθητική πρόσθια ανάταση στην ξαπλωμένη θέση και η παθητική προσαγωγή ώστε να ακουμπήσουμε τον άλλο ώμο. Με τον τρόπο αυτό βελτιώνεται σταδιακά το εύρος κίνησης και μειώνεται ο πόνος.
Εάν η συντηρητική θεραπεία αποτύχει, τότε μπορεί να χρειαστεί να εφαρμοστεί μια επεμβατική μέθοδος. Παλιότερα γινόταν κινητοποίηση του παγωμένου ώμου χωρίς τομή, κλειστά, με τον ασθενή υπό γενική αναισθησία. Φάνηκε όμως ότι, παρά την αρχική αποκατάσταση της κίνησης του ώμου, η απελευθέρωση της κίνησης γινόταν με ταυτόχρονη ανεξέλεγκτη βλάβη των ιστών και το αποτέλεσμα δε διατηρούνταν, συνεπώς σύντομα ο περιορισμός επανερχόταν και ο ώμος «ξαναπάγωνε». Πλέον λοιπόν προτιμάται η αρθροσκόπηση, δηλ. μέσω μικρών οπών γίνεται ενδοσκόπηση της άρθρωσης με οπτική ίνα και ακολούθως απελευθέρωση των ιστών που έχουν συρρικνωθεί και εμποδίζουν την κίνηση του ώμου. Στην παρακάτω εικόνα φαίνεται η έντονη υπεραιμία των ιστών αυτών και η συρρίκνωσή τους. (Εικόνα). Με την αρθροσκόπηση του ώμου, η απελευθέρωση γίνεται ελεγχόμενα, χωρίς σημαντικό τραυματισμό των ιστών. Συνήθως, η χειρουργική επέμβαση λαμβάνει χώρα όταν ο παγωμένος ώμος έχει φτάσει στο 2ο στάδιο και το αποτέλεσμα είναι η ανάκτηση του εύρους κίνησης του ώμου και η απαλλαγή του από τον πόνο.
Ποια είναι η μετεγχειρητική πορεία του ασθενή;
Μετά την επέμβαση ο ασθενής θα πρέπει να αρχίσει ένα εντατικό και στοχευμένο πρόγραμμα φυσικοθεραπείας, έτσι ώστε να αποτραπεί το εκ νέου «πάγωμα» του ώμου. Η ανάρρωση δεν αποτελεί γρήγορη διαδικασία, καθώς μπορεί να χρειαστούν από 6 εβδομάδες μέχρι και 3 μήνες.