Ρήξη Αχιλλείου Tένοντα: Η κάκωση που αντιμετωπίζουν οι αθλητές
Τι είναι η ρήξη Αχιλλείου τένοντα;
Η ρήξη Αχιλλείου τένοντα είναι ένας σοβαρός τραυματισμός του Αχιλλείου τένοντα, του πιο ισχυρού τένοντα στο ανθρώπινο σώμα, ο οποίος συνδέει τη γάμπα με την πτέρνα και εντοπίζεται στο πίσω μέρος του ποδιού. Στην πραγματικότητα ο Αχίλλειος τένοντας αποτελείται από 3 τένοντες (του γαστροκνημίου, του υποκνημιδίου και του μακρού πελματικού), γι’ αυτό και έχει ονομαστεί «τρικέφαλος» του ποδιού. Η ρήξη που ενδιαφέρει είναι αυτή του γαστροκνημίου, γιατί οι άλλοι 2 τένοντες μπορούν να υποστούν ρήξη που δεν έχει κλινική σημασία («μερική ρήξη» Αχιλλείου).
Η ρήξη του Αχιλλείου τένοντα εμφανίζεται κυρίως στους άντρες, συνήθως στην ηλικία των 30-50 ετών, λόγω της χρόνιας καταπόνησης και φθοράς. Η συγκεκριμένη κάκωση είναι πολύ συχνή στους αθλητές, οι οποίοι ταλαιπωρούν το συγκεκριμένο σημείο, καθώς ασκείται έντονη φόρτιση στην περιοχή σε καθημερινή βάση (υπέρχρηση- overuse injury), με αποτέλεσμα να παθαίνουν χρόνιες τενοντίτιδες Αχιλλείου. Οι αθλητές με τις περισσότερες πιθανότητες να τραυματιστούν είναι οι ποδοσφαιριστές, οι μπασκετμπολίστες, οι αθλητές στίβου και οι μαραθωνοδρόμοι.
Ποια είναι τα συμπτώματα;
Ο τρόπος που εκδηλώνεται η κάκωση είναι χαρακτηριστικός. Οι περισσότεροι ασθενείς δηλώνουν πως αισθάνθηκαν έναν οξύ πόνο την στιγμή της ρήξης, σαν κάποιος να τους χτύπησε τη γάμπα με ένα ραβδί, ενώ μπορεί να συνοδεύεται και από έναν κρότο. Ειδικά οι ασθενείς που ταλαιπωρούνται με χρόνια τενοντίτιδα Αχιλλείου, μπορεί να αισθανθούν αιφνίδια αδυναμία βάδισης, που συμβαίνει κατά τη στιγμή της ρήξης.
Τα συχνότερα συμπτώματα είναι:
- Οξύς πόνος και πρήξιμο στην περιοχή της γάμπας, 4-6 εκ. από την πτέρνα
- Αδυναμία κίνησης του ποδιού προς το έδαφος, όπως όταν «πατάμε γκάζι»
- Αδυναμία ομαλής βάδισης και χωλότητα («κουτσαίνει» ο ασθενής)
Αίτια που προκαλούν την ρήξη του Αχιλλείου τένοντα
Ο Αχίλλειος τένοντας είναι ο μεγαλύτερος τένοντας του σώματος και επιτρέπει την προς το έδαφος κίνηση του ποδιού, πράγμα το οποίο σημαίνει πως όλες οι κινήσεις που κάνουμε με τα πόδια περιλαμβάνουν την χρήση του.
Τα κύρια αίτια που μπορούν να προκαλέσουν ρήξη του τένοντα είναι:
- Αθλητικές κακώσεις με μεγάλη φόρτιση του τένοντα, π.χ. τρέξιμο, άλμα
- Πτώση από ύψος και απότομη ώθηση του πέλματος προς τα πάνω
- Χρήση αντιβιοτικών της κατηγορίας των κινολονών (π.χ. σε ουρολοιμώξεις), τα οποία προκαλούν χρόνια τενοντίτιδα του Αχιλλείου
Διάγνωση
Η διάγνωση της ρήξης του Αχιλλείου τένοντα γίνεται κλινικά με τα ακόλουθα σημεία:
- Εκχύμωση («μελανιά») στην περιοχή της ρήξης
- Οίδημα («πρήξιμο»)
- Ευαισθησία στην ψηλάφηση
- Ψηλαφητό κενό
- Θετικό τεστ Thompson : κατά τη συμπίεση της γάμπας ΔΕΝ κινείται το πόδι.
Η ρήξη του Αχιλλείου τένοντα επιβεβαιώνεται με τις ακόλουθες απεικονιστικές εξετάσεις:
- Υπερηχογράφημα
- Μαγνητική τομογραφία
Αντιμετώπιση της ρήξης του Αχιλλείου τένοντα
Η αντιμετώπιση της ρήξης Αχιλλείου τένοντα μπορεί να είναι συντηρητική ή χειρουργική. Με τη συντηρητική θεραπεία, η πιθανότητα επαναρρήξης του τένοντα είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τη χειρουργική θεραπεία, αλλά για περιπτώσεις πολύ ηλικιωμένων ατόμων με πολλά συνοδά νοσήματα, ίσως αποτελεί μια επιλογή.
Κατά τη συντηρητική θεραπεία το σκέλος τοποθετείται σε γύψο σε θέση ιπποποδίας (με το πόδι «σαν να πατάει γκάζι») για 6 εβδομάδες, κατόπιν σε λειτουργικό κηδεμόνα για άλλες 6, και προοδευτικά επιτρέπεται η έκτασή του, ώστε σταδιακά να έρθει στις 90 μοίρες (δηλ. το πόδι να έρθει σε ορθή γωνία σε σχέση με την κνήμη).
Τις περισσότερες φορές όμως, ειδικά σε αθλητές ή άτομα μέσης ηλικίας, συνιστάται η χειρουργική θεραπεία, που εξασφαλίζει σίγουρη συρραφή του τένοντα και έχει ταχύτερη αποκατάσταση. Περιλαμβάνει την συρραφή των δύο κομμένων άκρων του τένοντα με ισχυρά μη απορροφήσιμα ράμματα και μπορεί να γίνει με πολύ μικρές τομές (διαδερμικά), ή ανοιχτά με μικρή τομή. Με τη διαδερμική μέθοδο όμως αναφέρεται μεγαλύτερο ποσοστό επιπλοκών βλάβης του γαστροκνημιαίου νεύρου, ενώ με την ανοιχτή χρειάζεται προσοχή στο χειρισμό των ιστών για να μην υπάρχουν προβλήματα στην επούλωση του τραύματος. Με την κατάλληλη εμπειρία του ορθοπαιδικού και το σωστό χειρισμό των ιστών, η χειρουργική θεραπεία παρέχει τη δυνατότητα για ισχυρή συρραφή και ταχύτερη αποκατάσταση.
Φροντίστε για τη Σωστή Πρόληψη
Η πρόληψη είναι πάντα ωφέλιμη και συμβάλλει στη μείωση των πιθανοτήτων να συμβεί ο τραυματισμός. Μπορείτε λοιπόν εάν θέλετε να αποφύγετε την ρήξη του Αχιλλείου τένοντα λάβετε τα παρακάτω μέτρα:
- Προοδευτική αύξηση της προπόνησης (έντασης, διάρκειας, συχνότητας)
- Κατάλληλα υποδήματα
- Ασκήσεις διάτασης Αχιλλείου τένοντα (γάμπας): ακουμπώντας σε έναν τοίχο, ο ασθενής προσπαθεί να λυγίσει τα γόνατα χωρίς να σηκωθεί η πτέρνα.
- Φυσικοθεραπεία με ασκήσεις έκκεντρης φόρτισης: ο ασθενής στέκεται στην άκρη ενός σκαλοπατιού με το μισό του ποδιού του και αφήνει την πτέρνα του να πέσει προς τα κάτω, τεντώνοντας τον Αχίλλειο τένοντα